Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu, Hataylı esnafın “Türk ve Suriyeli iş insanları bir ortaya gelsinler. Erdoğan-Esad görüşmesinin altyapısını hazırlasınlar.” talebine, “Konuyu, Dışişleri Bakanımız Sayın Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşeceğim” karşılığını verdi.
Sabah müellifi Yavuz Donat, Hatay’dan izlenimlerini bugün de aktarmaya devam etti. Donat yazısında, “Uzunçarşı’daki esnafın, dörtyol’daki çiftçinin… Kahvaltı masamızdaki arkadaşların söylediklerinin özeti:Türk ve Suriyeli iş insanları bir ortaya gelsinler. Erdoğan-Esad görüşmesinin altyapısını hazırlasınlar. Rifat Hisarcıklıoğlu… TOBB Lideri… Aynı zamanda Dünya Ticaret Odaları Birliği İkinci Başkanı… Gücü, ağırlığı olan bir isimç Ne olur bu talebimizi Rifat Bey’e söyleyin. ‘Olur’ dedik.’Ankara’ya dönünce ararız, konuşuruz.’ Masadakilerin ısrarı… Çabucak aramamız… Aradık… Anlattık. Rifat Hisarcıklıoğlu, ‘Arkadaşlara selamımı söyleyin’ dedi ve ekledi, ‘Konuyu, Dışişleri Bakanımız Sayın Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşeceğim.” tabirini kullandı.
TIKLAYIN | Sabah müellifi Donat: Reyhanlı’dan “Suriye ile alakalar düzelmeli, Cumhurbaşkanımız bu hususta elinden geleni yapmalı” bildirisi var
Ne olmuştu?
Suriye’de protestoların şiddetle bastırılmaya çalışılmasıyla 15 Mart 2011’de başlayan ve hala devam eden, terör örgütlerinden devletlere birçok tarafın dahil olduğu, 2. Dünya Savaşı sonrası devrin en kanlı çatışmalarından olan Suriye İç Savaşı Şam idaresinin Batı dünyasıyla irtibatını kopardı. Şam’ın ülkenin kimi kısımlarında denetimi kaybetmesiyle oluşan güç boşluğundan faydalanan IŞİD üzere radikal İslamcı kümeler da savaşın tarafı haline geldi.
Türkiye, savaş boyunca Esad’ı devirmeye çalışan muhalif kümelere dayanak verdi. Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı ve Ahmet Davutoğlu’nun Başbakanlığı’nda Türkiye, artan IŞİD akınları nedeniyle Şah Fırat Operasyonu’nun düzenleyerek TSK’yı Suriye’ye soktu ve Süleyman Şah’ın naaşını taşıdı.
Türkiye, Suriye’nin kuzeydoğusunu terör örgütü olarak tanıdığı SDG’nin denetim etmesini de bir ulusal güvenlik tehdidi olarak görüyor. ABD’nin IŞİD’le çaba ve devamında SDG ile YPG’yi desteklemesi, Ankara-Washington çizgisinde bir gerginlik konusu.
Türkiye 2016’dan bu yana Suriye’nin kuzeyine 4 kapsamlı operasyon düzenledi. Bu harekatlar 2016’da Cerablus, El-Bab ve Halep’e yapılan Fırat Kalkanı, 2018’de Afrin ve Halep’e yapılan Zeytin Kolu, 2019’da Rasulayn ve Tel Abyad’a yapılan Barış Pınarı, 2020’de İdlib’e yapılan Bahar Kalkanı harekatları.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, savaş boyunca Esad aksisi birçok telaffuz kullandı, Suriye başkanına “katil”, “terörist” dedi, “Muhaliflerin Esad’ı indireceğini” söyledi. Bu periyotta birçok AKP yetkilisi ve iktidara yakın medya kuruluşu Esad’a ‘Esed’ diye hitap etmeye başladı.
2022’de Türk dış siyaseti İsrail, Mısır ve Ermenistan üzere geçmişte krizler yaşadığı ülkelerle olağanlaşma sürecine girerken Şam da gündeme geldi. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, 2022’nin Ağustos ayındaki bir konuşmasında Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile Ekim 2021’de görüştüğünü kamuoyuna duyurdu. Ankara’dan Şam ile de olağanlaşma sürecine girilebileceğine dair sinyaller gelmeye başladı.
Cumhurbaşkanı, Endonezya’daki G20 başkanlar tepesi sonrası yaptığı açıklamada, Esad ile ilgili soruya, “Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Haziran seçiminden sonra bir sil baştan yapabiliriz” halinde konuşmuştu.
Erdoğan 23 Kasım’da yaptığı küme toplantısında da, “Esad ile görüşme olabilir, siyasette küslük dargınlık olmaz eninde sonunda adımlarımızı atarız” dedi.
Erdoğan ve Esad, son olarak 2011 yılında telefonda görüşmüştü.