11 Şubat günü birebir saatlerde Azerbaycan Başşehri Bakü ile İsrail’in Tel Aviv’inden o denli bir fotoğraf geldi ki…
Hemen dönüp son 4 günün sinema şeridini geri sardım.
İzler beni 8 Şubat gününe götürdü.
Benim yorumum şu;
8 Şubat 2025 günü Orta Doğu’da “çılgın gidişte” beklenen bir oyun değiştirici sürecin ikinci işareti geldi.
Birincisi neydi, bu ikincisi ne birazdan anlatacağım.
8 Şubat günü Ankara’dan açılan bir telefon
O sabah Anadolu Ajansı’nda, Mehmet Şah Yılmaz imzasıyla üç cümlelik bir haber verildi:
“Dışişleri Bakanı Fidan İranlı mevkidaşı Erakçi ile telefonda görüştü.
Görüşmede ikili mevzular ve Filistin’deki durum ele alındı.”
Biraz daha detay alabilir miyim diye Dışişleri Bakanlığı resmî sitesine girdim.
Belki benim gözümden kaçtı ancak tek söz haber ve açıklama bulamadım.
Aynı gün bir diğer olay daha olmasaydı üzerinde durmaz geçerdim.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan
Aynı gün Tahran’dan gelen bir fotoğraf
Aynı gün aşağı üst tıpkı saatlerde Tahran’dan bir haber geldi.
Kaynak yeniden Anadolu Ajansı’ydı.
İlginçtir yazan muhabir tekrar Mehmet Şah Yılmaz’dı.
O haber de şuydu:
“MİT Başkanı İbrahim Kalın, İran’da temaslarda bulundu.”
Tek detay ise şuydu:
“MİT Başkanı, İran İstihbarat Bakanı İsmail Hatib ve Ulusal Güvenlik Yüksek Kurulu Genel Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan ile görüştü.”
O haberde biraz daha detay vardı:
“Görüşmelerde PKK ve DEAŞ başta olmak üzere tüm terör örgüleriyle çaba, ortak tehditler, Suriye’de durum, Gazze’deki ateşkes ve Filistin sorunuyla ikili gelişmeler kapsamlı formda değerlendirildi.”
Üst seviye iki Türk yetkili, birebir gün iki başka yerde
Üst seviye iki Türk yetkili tıpkı saatlerde, farklı yerlerde İranlı mevkidaşları ile görüşüyordu…
Çok rastlanan bir durum değildi.
Bu iki haber de Batı medyasında pek yer bulmadı.
Ama İbrahim Kalın’ın Tahran ziyareti, Orta Doğu’da irili ufaklı birçok haber sitesi ve ajansın bütenlerinde yer aldı.
Bu iki görüşmeden sonra şunu söyleyebilirim.
Bugün Türkiye Dışişleri Bakanı ve MİT Başkanı’nın Orta Doğu’daki teşebbüsleri, Avrupa, hatta ABD dışişleri ve istihbarat yetkililerinden çok daha yakından izleniyor.
Çünkü giderek daha güçlü oyun kurucu haline geliyorlar.
Ama Orta Doğu onlardan ibaret değil.
MİT Başkanı İbrahim Kalın
8 Şubat: Tıpkı gün Bakü ve Tel Aviv
Ankara ile Tahran ortasında bunlar olurken, birebir gün Bakü ve Tel Aviv’de Gazze Savaşı’nın başından beri en farklı gelişmelerden birinin son noktası konuluyordu.
Gazze savaşının başından beri Azerbaycan’ın İsrail’i açıkça destekleyen tek İslam ülkesi olduğu biliniyordu.
Ama bu işbirliğinin bir muahede ile göklerde öteki bir biçime dönüşeceği kimsenin aklına gelmiyordu.
8 Şubat günü tamamlan bu muahede, evvelki gün, yani 11 Şubat günü açıklandı.
11 Şubat günü toplumsal medyada paylaşılan iki uçak kuyruğu
11 Şubat, yani bu salı günü…
Yani Lider Trump’ın Ürdün Kralı’nın yanında “Gazze’yi üzerimize alıyoruz, Filistinlileri göndereceğiz” dediği gün…
İsrail’in, “Rehineler özgür bırakılmazsa muahedeyi bozacağız” tehditleri savurduğu gün, Azerbaycan Havayolları kendi Instagram hesabından çok farklı bir paylaşım yaptı.
Fotoğrafta, art geriye durmuş iki yolcu uçağının kuyrukları görünüyordu.
Kuyrukların birinde İsrail’in Davud yıldızı, ötekinde ise Azerbaycan’ın ulusal havayolu şirketinin çizgileri vardı.
Aynı saatlerde El Al da kendi Facebook hesabından şu paylaşımı yaptı:
“Azerbaycan’ın ulusal havayolu şirketi AZAL Azerbaijan ile yeni bir iştiraki duyurmaktan heyecan duyuyoruz.”
Azerbaycan ile İsrail ortak uçuş kararı alıyor
Azerbaycan Havayolları AZAL ile İsrail Havayolları El Al birlikte uçuş kararı almışlardı.
Buna “Codesharing” deniyor.
Yani ortak uçuş kodlarını kullanma sistemi.
Ama birebir vakitte Miles uygulamalarını da ortaklaşa hale getiriyorlardı…
THY’nin Star Alliance’da yaptığına misal bir uygulama.
Diyeceksiniz ki ne var bunda?
Doğru geçmişte THY’nin El Al’la de bu türlü uygulamaları vardı. Ancak Gazze savaşı her şeyi altüst etti.
Ancak içinde bulunduğumuz şu paramparça dünyada, bir İslam ülkesinin böylesine sembolik bir adım atması, oyun değiştirici bir özellikte görünmüyor mu?
İsrail’e uçuş izolasyonunu delen ikinci İslam havayolu
Bir noktaya daha dikkatinizi çekeyim.
Gazze savaşının başından beri İsrail’in harikulade bir izolasyonu var.
Ama bu izolasyon ikinci kere bir İslam ülkesi tarafından deliniyor.
Birincisi Birleşik Arap Emirlikleri’nin havayolu şirketi Ethiad’dı…
Gazze savaşından sonra Avrupa ve Amerikan havayolu şirketleri bile Tel Aviz uçuşlarını durdururken, BAE’nin Ethiad uçuşlarına devam etti.
Şimdi Azerbaycan Havayolları daha da ileri bir işbirliği ile bu harekete katılan ikinci İslam ülkesi oldu.
Bu ne manaya geliyor?
Şimdi ilgisiz üzere görünen bir öbür sahneye gidelim.
9 Şubat Gazze rehine takas görüntüleri
O 8 Şubat’tan bir gün sonra Gazze’deyiz.
Ateşkes muahedesi gereği İsrailli rehineler özgür bırakılıyor.
Ancak bu kez Hamas bu teslim işini bir “zafer törenine” çevirmiş.
Ortaya yüksek bir platform kurulmuş.
İsrailli rehineler yüzleri kapalı üniformalı Hamas militanları tarafından kolları sıkı sıkıya tutularak getiriliyor.
Rehineleri küçük düşürücü bir sahne.
Üniformalı militanlar zafer işareti yapıyor.
Hamas, rehine takasını ‘yıkılmadık ayaktayız’ gösterisine çeviriyor
Kısaca rehin takas olayı Hamas’ın askeri kanadının ‘Yıkılmadık ayaktayız’ gösterisine dönüşüyor.
Bu sahnelerin İsrail’de reaksiyon uyandıracağı açık.
Çünkü geride 45 bin meyyit, 100 bir yaralı, yüzbinlerce konutunu kaybetmiş bir halk ve harabeye dönmüş bir ülke var.
Ama Hamas’ın askeri kanadı hâlâ “Zafer kazandık, duruma hakimiz, dimdik ayaktayız” gösterisi yapıyor.
Apaçık bir provokasyon.
ABD Başkanı Donald Trump
Takas gösterisinin karşılığı Beyaz Saray’dan geliyor
Nitekim bunun karşılığı yalnızca İsrail’den değil, Washington’dan da geliyor.
Üstelik insanın dimağını darmadağın edecek, ne insanlığa ne vicdana ne de mantığa sığacak bir teklif ile.
Yeni Lider Trump inanılmaz bir pervasızlıkla “Gazze’ye el koyuyorum, Filistinlileri gönderip, oraya tatil köyü yapacağım” diyor.
Gazze sıkıntısına Ayn Rand başı el attı
Amerika’da 1970’li, 80’li yıllarda Ayn Rand isimli bir müellif bilhassa muhafazakâr cumhuriyetçi kesim üzerinde tesirli olmuştu.
Devletin varlığını minimale indirmek isteyen, “etik egoizm” kavramını geliştiren ve bunu “bencillik erdemi” olarak savunan bir bayandı.
Bizde en büyük hayranı Sinan Çetin’di… Kitaplarını o çevirtti Türkçeye…
Ayn Rand’cı baş çoklukla çok pragmatik geçinir.
Onun pragmatizmden anladığını, Trump üzere fazla okumayan başlar, aklına geleni söylemek ve yapmak olarak çeviri ederler.
Bu kişi bir de Amerikan başkanı ise, o zaman bu “bencillik erdemi” Filistin meselesini bütün öteki ülkelere yayacak tehlikeli bir zevzekliğe dönüşür.
Ama ciddiye alalım.
Sapkın Ayn Rand virüsü Beyaz Saray’dan yayılıyor
Çünkü şu an dünyanın küçümsenmeyecek kısmını, her şeyi bu türlü çakma Ayn Rand pragmatizmle çözmeye çalışan, egoları kulaklarından fırlamış, kendilerini dev aynasında gören popülist otoriter başkanlarca yönetiliyor.
Söyledikleri kelam gerçekleşmeyecek kadar manyakça olsa da tesirleri hiç yok değil.
Covid virüsü Çin’de Wuhan’da bir pazardan yayılmıştı.
Bugün dünyayı dünyayı mahvedebilecek bir “çakma Ayn Rand virüsü” de Washington’da Beyaz bir meskenden yayılabilir bütün dünyaya.
Trump da birebir otonom bölge teklifini yaparsa Gazze hangisini ister?
Bakın daha şimdiden birinci belirtileri başladı…
Trump’ı duyan Ahmet Davutoğlu, bir adım ileri giderek, yeni bir “derinlik stratejisini” açıkladı:
“Gazze otonom bir bölge olarak Türkiye’ye bağlansın…”
Ahmet Hoca aman ha…
Trump da bu şahane fikirden uyanıp, teklifini biraz değiştirip, “Gazze otonom bölge olarak ABD’ye bağlansın” derse…
Hocam sizce Gazze halkı hangisini tercih eder?
İyi düşünmek lazım.
Burası Orta Doğu…
Gazze
Gazze, çakma Ayn Rand popülizminden nasıl kurtarılabilir?
Biz Ayn Rand mukallitlerini bırakıp önemli probleme dönelim.
Bu durumda dünyanın makul ülkeleri ve bilhassa İslam ülkeleri ne yapacak?
Yapılacak birinci iş, Gazze’ye Trump’ın değil, dünyadaki makul ülkeler koalisyonunun el koymasını sağlamaktır.
Bunun için de savaştan ve şiddetten çok hoşlanın popülist başkanların mazeretlerini elinden almalıdır bu dünya.
Onların en büyük mazereti de Hamas’ın askeri kanadı.
Hamas’ın sorumsuz askeri kanadı sahneden çekilmeli
Artık açık açık konuşma vakti geldi.
7 Ekim 2023 sabahından beri yaşadıklarımız herhalde bize şunu öğretti:
Hamas’ın sorumsuz askeri kanadı dağılmadığı sürece, İsrail ve Amerika bu delice hareketlerden vazgeçmeyecek.
Çünkü Hamas’ın askeri kanadı da ateşkes kararından sonraki halleri ile o sorumsuz aksiyonlarından asla vazgeçmeyeceğini bütün dünyaya gösteriyor.
Unutmayalım; Hamas bugün Gazze’de 45 bin insanın ölmesine, 100 binin yaralanmasına, milyonlarca insanın evsiz barksız kalmasına, kendisinin ve Hizbullah’ın bütün liderlik takımının yok edilmesine yol açan o sorumsuz 7 Ekim saldırısını yapan örgüttür.
Türkiye 8 Ocak günü İran idaresine ne dedi?
İşte tam bu noktada 8 Şubat günü Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve MİT Müsteşarı İbrahim Kalın’ın İranlı mevkidaşları ile yaptığı görüşmeler çok değer kazanıyor.
Gazze Savaşı sırasında Hamas’ı açıkça destekleyen yalnızca iki devlet vardı. Türkiye ve İran…
Ama kabul edelim ki, 7 Ekim saldırısı Türkiye ve İran’a da çok ziyan verdi.
Türkiye ve İran’ın yeni Hamas Siyaseti ne olacak?
Bir sefer bu takviye hiçbir işe yaramadı.
Ayrıca, Türkiye’nin İsrail’le ticari ve teknolojik bağlantılarını tabana vurdurdu.
İran’ı neredeyse Orta Doğu haritasından sildi.
Şimdi geldiğimiz noktada şu:
Türkiye ve İran’ın Hamas’ın askeri kanadına karşı tavrı ne olacak?
Hamas’ın askeri kanadına “Buraya kadar” mı diyecekler?
Yoksa yeniden “yürü, arkandayız” mı…
Hamas’ın askeri kanadına “buraya kadar” deme vakti geldi
Hamas’ın askeri kanadından hala umutlu olanlar varsa, onlara şunu hatırlatırım.
Ateşkesten sonra ve bilhassa rehine takası sırasındaki provokatif gösteriler, Hamas’ın tıpkı sorumsuzlukla devam edeceğinin işareti sayılabilir.
Ama Gazze halkının artık şunu öğrenme vakti geldi.
Askeri kanadı dağıtılıp, Gazze’de yetki yalnızca sivil bir oluşuma geçmediği sürece bugün İsrail’e karşı oluşan cephe de yavaş yavaş dağılmaya başlayacaktır.
Ethiad’dan sonra Azeri Havayolları ile İsrail El Al uçaklarının kuyruklarındaki işbirliği bunun birinci küçük işareti.
Emin olun gerisi gelecek.
Çünkü Hamas’ın askeri kanadının provokatif ve sorumsuz aksiyonları artık öteki İslam ülkelerine de büyük ziyanlar vermeye başladı.