Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Türkiye ve Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde Ukrayna ile Rusya ortasında İstanbul’da imzalanan “Tahıl Koridoru Anlaşması”nın uzatılmasını istediklerini belirterek, Ukrayna tarafının bu hususa olumlu baktığını bildirdi.
Kalın, CNN International televizyonunda katıldığı programda Rusya-Ukrayna savaşına ait son gelişmeleri kıymetlendirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dün Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile yaptığı telefon görüşmesinin içeriği hakkındaki soruya cevap veren Kalın, bu görüşmenin iki önderin 6-7 gün evvel gerçekleştirdiği telefon görüşmesinin devamı niteliğinde olduğunu kaydetti.
Kalın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dün Putin ile, İstanbul’da imzalanan ve 6 milyon tona yakın Ukrayna tahılının dünyanın farklı bölgelerine gönderilmesini sağlayan tahıl mutabakatının uzatılması konusunu görüştüklerini belirterek, “Biz de bu mutabakatın uzatılmasını istiyoruz. Ukrayna tarafıyla görüştük, olumlu bakıyorlar. Ruslarla da konuşuyoruz. Kendi mahsullerini, amonyak ve gübrelerini gönderme konusunda kimi kaygıları var. BM ile bir mutabakatları vardı, bu yüzden birtakım ayrıntıları çözmeye çalışıyorlar yani bunlar meselelerden bazılarıydı.” dedi.
Temel olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rusya ve Ukrayna’ya bir ileti verdiğini kaydeden Kalın, savaşın hiçbir tarafına katılmadıklarını, savaşın ve ilhakın yasa dışı olduğunu ve en olumsuz şartlarda dahi diplomasi için bir yol bulmaları gerektiğini söyledi.
Kalın, “(Görüşmede) Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna’nın 4 bölgesinin Rusya tarafından ilhakını kınadı mı?” sorusuna ise “Evet, elbette. Rusya’nın Kırım’ı ilhak ettiği 2014’ten bu yana temel tavrımız bu. Geçen hafta ilhak edilen dört bölgeyle ilgili tavrımız değişmedi.” cevabını verdi.
PUTİN BATI İLE BÜYÜK BİR MUTABAKAT YAPMAK İSTİYOR
Rusya ile Ukrayna ortasındaki müzakerelerin son durumuna ait soruya Kalın, Rusya’nın yeni ilhakları nedeniyle şu anda devam eden bir müzakerenin olmadığını söyledi.
Kalın, Ukraynalıların topraklarını savunma hakkına sahip olduklarını anladıklarını belirterek, bunun yanı sıra müzakereleri sürdürmenin de bir yolunu bulmaları gerektiğini vurguladı.
Müzakere masasına dönüleceğini fakat bunun ne vakit yapılacağının soru işareti olduğunu söz eden Kalın, savaşın sürmesi nedeniyle müzakere masasına oturuluncaya dek daha büyük hasarın oluşacağına dikkati çekti.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, “Anladığımız şey, Sayın Putin’in Batı ile yeni büyük bir muahede yapmak istemesidir. Bu, kısmen elbet Ukrayna ile ilgili lakin asıl problem, Rusya ile Batı dünyası ortasında nitekim yeni bir mutabakattır.” değerlendirmesinde bulundu.
Soğuk Savaş’ın sona ermesinin akabinde yeni bir Rusya ve yeni bir dünyanın ortaya çıktığını kaydeden Kalın, yeni bir gerçeklik olduğunu ve Rusya’nın bir pazarlık yapmak istediğini söyledi.
Kalın, bu durumun liberal dünya nizamını büyük bir imtihana soktuğunu belirterek, bunun daha fazla savaş, vefat ve yıkım getirdiğini, nükleer savaş üzere daha tehlikeli sonuçlar getirebileceğine de işaret etti.
BATI, SAVAŞI SONA ERDİRMEYE YARDIMCI OLMALI
Sözcü Kalın, şunları kaydetti:
“Uzun süren bir savaşın yalnızca daha fazla çatışma ve mevt yaratmayacağından, birebir vakitte güç fiyatlarını, emtia fiyatlarını ve daha birçok şeyi de etkileyeceğinden elbette kaygılıyız. Tesir globaldir ve global olmaya devam edebilmeliyiz. Bu nedenle tarafları yine müzakere masasına getirmek için elimizden geleni yapıyoruz. Her iki tarafın da şu anda bunu yapmaya hazır olmadığını büsbütün anlıyoruz zira ilhak daha yeni gerçekleşti lakin tekrar de daha çok çalışmalıyız. Batılı dostlarımıza da verdiğimiz bildiri budur. Bu savaşa son verme gayretlerini desteklemeliler.”
Rusya’nın müzakere masasına nasıl gelmeyi düşündüğüne ve Rusya Devlet Lideri Putin’in şu anda ne istediğine ait soru üzerine Kalın, bu savaşın iki seviyesinin bulunduğunu, birinci seviyesinin Ukrayna topraklarında olup bitenler olduğunu söyledi.
Kalın, can kayıpları ve ilhakın milletlerarası hukuka alışılmamış olduğunu belirterek, bunu durdurmanın bir yolunu bulmaları gerektiğini vurguladı.
KÜRESEL ÖLÇEKTE ÇABA DEVAM EDİYOR
Bir öteki düzeyin ise “jeopolitik güçlenme” olduğunu ve bir müddettir devam ettiğini lisana getiren Kalın, bunun Güney Osetya Savaşı’nda NATO’nun Gürcistan’ı NATO’ya sokmaya çalışırken başladığını, Kırım’ın ilhakı ve akabinde Suriye ve Libya ile sürdüğünü söyledi.
Kalın, bu noktada kısa vadede Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve egemenliğini sağlamanın bir yolunu bulmaları gerektiğini belirterek, “Bütün bu unsurlar memleketler arası hukuka dayanıyor. Başkası ise daha büyük jeopolitik çabayı, farklı bir düşünme biçimini, dünyanın nerede olduğuna, global ölçekte nasıl bir güç istikrarı kurulacağına daha stratejik bir bakışı gerektiriyor ki Rusya, Çin, Batılı ülkeler, öbürleri, öteki yükselen güçler, tüm ülkelerin katkılarıyla kurulacak yeni sistemde kendilerini inançta hissetsin.” diye konuştu.
Bunun çabucak çözülecek bir sıkıntı olmadığının altını çizen Kalın, Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirmek ve rastgele bir nükleer savaşı ya da bu cins bir durumu önlemek için bunların şimdiden düşünülmeye başlanması gerektiğini kelamlarına ekledi.