İSTANBUL (İGFA) – 2024 Global Riskler Raporu’nda yapay zekâ ile bağlantılı olarak dezenformasyon, çok hava olayları ve toplumsal kutuplaşma, gelecek 2 yıldaki en kıymetli riskler olarak dikkat çekiyor.
Uzmanların üçte ikisinin gelecek 10 yıl içerisinde dünya genelinde kutuplaşmanın artacağına yönelik görüş bildirdiğinin altını çizen Zurich Sigorta Kümesi Türkiye CEO’su Yılmaz Yıldız, “Her ne kadar çok kutuplu bir dünya var üzere gözükse de kısa ve orta vadede küresel sıkıntılara küresel çözümler bulmalıyız. İş birliği manasında yeni anlayışlara ve tahlillere muhtaçlık var” dedi.
Devletlerarası silahlı çatışmalar önümüzdeki iki yılın en kıymetli beş riski ortasında yer alıyor. Rusya- Ukrayna savaşının Avrupa güvenliği, İsrail- Filistin çatışmasının Ortadoğu istikrarları için çok kıymetli olduğunu hatırlatan Yıldız, “Çin tarafında ise özellikle Tayvan seçimleri sonrası izlenecek siyaset dünya açısından kritik. Tayvan dünyada yüksek teknolojili çip üretiminin yaklaşık %60’ını yapıyor. Tıpkı kapasiteyi dünyanın öbür yerinde yaratmak için, şayet ki insan kaynağını bulabilirseniz yaklaşık 20 yıl ve 300 milyar dolarlık bir yatırım gerekiyor” dedi. Yeni dünya tertibi için kıymetli doğal kaynakların aşikâr ülkelerde ağırlaşmasının da çatışma riskini artırdığını tabir eden Yıldız şu bilgileri paylaştı: “Dünya platin kaynaklarının yüzde 90’ı Güney Afrika’da, kobaltın yüzde 46’sı Kongo’da, lityumum yüzde 42’si Şili’de. Tayvan çip üretiminde başı çekerken, çip üreten makinalar ise yüzde 60 ile Hollanda’da üretiliyor.”
“EN ÖNEMLİ MESELELERDEN BİRİ EKONOMİK EŞİTSİZLİK”
Rapora nazaran, önümüzdeki yıllara kalıcı ekonomik belirsizlik ve iktisatta fırsat eşitsizliği damgasını vuracak. Süregelen hayat pahalılığı krizi, tesirini sürdürecek. Dünyanın karşı karşıya olduğu en önemli meselelerden biri olarak eşitsizliğe işaret eden Yıldız: “Ülkeler ortası ve ülkeler içi eşitsizlik; hayat pahalılığı, toplumsal kutuplaşma, istemsiz göç, bölgesel çatışmalar ve gibisi riskler yaratan, pek çok sorunun kaynağı olan çok önemli ekonomik ve toplumsal bir sıkıntıdır. Kolay bir tahlil de gözükmüyor.”
GELECEK 10 YILA YÖNELİK EN KIYMETLİ 10 RİSKİN 5’İ ETRAFLA İLİŞKİLİ
Yakın ve uzun vadeli risk ortamında çevresel riskler öne çıkmayı sürdürüyor. Gelecek 10 yıla damga vuracağı düşünülen risklerin beşi, “olağanüstü hava olayları, dünya sisteminde kritik değişimler, biyoçeşitlilik kaybı ve ekosistem çöküşü, doğal kaynak kıtlığı ve hava kirliliği” olarak etrafla alakalı hususlardan oluşuyor. Yıldız’ın hususla ilgili yorumu şu formda:
“GIDA TALEBİNİ KARŞILAMAK İÇİN HER YIL KANADA KADAR ALANA GEREKSİNİM VAR”
“İnsanlığın etrafa verdiği ziyan artık geri dönülemez bir noktada. İklim değişikliğini besin ve su enflasyonu, soluduğumuz kirli hava ve doğal afet olayları ile yaşıyoruz. Biyoçeşitlilik kaybı, çok konuşulmayan ancak bir o kadar da değerli bir husus. İnsanlık dünyadaki canlı tiplerinin yalnızca yüzde 0,01’ini temsil ederken hayvan cinslerinin yüzde 83’ünü, bitki tiplerinin yüzde 50’sini, böcek çeşitlerinin yüzde 40’ını şimdiden yok etmiş durumda. Biyoçeşitlilik olmadan, böcekler olmadan tarımın olması, besin endüstrinin olması mümkün değil. Öteki taraftan 2050 yılına kadar dünya besin tüketimi yaklaşık iki kat artacak. Her yıl yaklaşık Kanada büyüklüğünde bir alana muhtaçlık var ki yeni besin talebini karşılayalım. Bu manada, optimist olmak zor” dedi.