Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA), 6 Şubat sarsıntısına ait Türkiye Zelzelesi Durum Raporu’nun ikincisini yayınladı. Afet bölgesinde 226 bin olduğu iddia edilen gebe bayandan 25 bininin gelecek ay doğum yapmasının beklendiği kaydedilen raporda; 250 bin bayan için üreme sıhhati kitleri, 15 bin adet hijyen kiti ile 5 bin adet anne-bebek kitinin tedarik sürecinde olduğu ve 4 bin 45 adet hijyen ve anne-bebek kitinin dağıtıldığı bildirildi. Raporda, bölgede pak su, duş, tuvalet ve el yıkama noktalarına erişimin sonlu olmasının bulaşıcı hastalıkların yayılma riskini artırdığı uyarısı yapıldı.
UNFPA’nın 17 Şubat 2023 tarihli Türkiye Sarsıntısı Durum Raporu’na nazaran, 11 kenti etkileyen afetten 1,7 milyon mülteci dahil 15,8 milyon kişi etkilendi.
UNFPA’ya nazaran afet bölgesinde tahminen 226 bin gebe bayan var ve bunlardan 25 bininin gelecek ay doğum yapması bekleniyor. Buna nazaran UNFPA’nın sarsıntıdan etkilenen bayan ve kız çocuklarına cinsel sıhhat ve müdafaa hizmetleri oluşturmak ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddeti tedbire çalışmaları için afetin çabucak akabinde başlattığı takviye davetinin yüzde 9’u toplandı. Gerekli çalışmalar için UNFPA’nın geri kalan fon ihtiyacının 18 milyon dolar olduğu belirtildi.
Raporda şu sözler yer aldı:
“Etkilenen bölgelerde karşılanmayan hijyen muhtaçlıkları nedeniyle kıymetli bir salgın tehlikesi var. Barınma, ısınma, paklık, besin, besin haricindeki materyaller (hijyen ve özbakım kitleri dahil) ve sıhhat hizmetleri kısa vadede öncelikli gereksinimler. Gezici ve süreksiz hizmet ünitelerine de önemli bir muhtaçlık var. Bayan doğum hastaneleri ve çok sayıda birinci basamak sıhhat kuruluşları da dahil olmak üzere 11 vilayette 15 hastane hasarlı. Sarsıntı bölgesinde yaşanan ulaşım aksaklıkları ve bölgede yolların büyük bir kısmının molozla kaplı olması nedeniyle sarsıntıdan etkilenenlerin sıhhat hizmetlerine erişim sorunu devam ediyor. Kriz durumlarında, bayanlar ve kız çocukları ve öteki kırılgan kümeler artan Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet (TCDŞ) riskiyle karşı karşıya kalırlar. Zelzele bölgesinde çok sayıda bayan ve çocuk, travmatize oldu ve psikososyal dayanağa gereksinim duyuyor.
BULAŞICI HASTALIK RİSKİ ARTIRIYOR: Temel gereksinimlere erişim, bilhassa adet hijyen eserleri, paklık eserleri ve pak iç çamaşırı olmak üzere, sarsıntıdan etkilenen bölgede önemli bir sorun. Hem zelzeleden etkilenenler hem de bölgede çalışan gönüllülerin pak su, duş, tuvalet ve el yıkama noktalarına erişimi epey hudutlu. Bu sebepler, bulaşıcı hastalıkların yayılması riskini artırıyor. Acil gereksinimlerle ilgili olarak, görüşülen bireylerin yüzde 72’si barınmaya, yüzde 38’i besine yüzde 23’ü sabun ve öbür sıhhi eserlere, yüzde 19’u konutunda ısıtmaya, yüzde 10’u tıbbi yardıma ve yüzde 3’ü nakdi dayanağa gereksinim duyuyor. Müdafaa için nakit yardımı, bu küme için de değerli bir gereksinimdir. UNFPA, hayat kurtaran Cinsel Sıhhat ve Üreme Sıhhati (CSÜS) ve TCDŞ tedbire hizmetlerinin zelzeleden etkilenen herkes için erişilebilir olmasını sağlamak için Sıhhat Bakanlığı, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı ve Göç Yönetimi Başkanlığı ile yakın iş birliği içinde çalışıyor.
4 BİN HİJYEN VE ANNE-BEBEK KİTİ DAĞITILDI: UNFPA, ortaklarının dayanağıyla ve kamu kurumları ile uyum içinde ulaşılması güç alanlarda hayatta kalanlara psikososyal dayanak de dahil olmak üzere CSÜS ve TCDŞ tedbire hizmetleri sağlamak üzere Adana, Hatay, Şanlıurfa, Diyarbakır ve Adıyaman’da 7 taşınabilir takım görevlendirdi. Taşınabilir takımlar ayrıyeten hijyen ve anne-bebek kitleri de dağıtıyorlar. UNFPA, 250 bin bayan için üreme sıhhati kitleri tedarik etme sürecinde. 4 bin 45 adet hijyen ve anne-bebek kiti dağıtıldı. UNFPA, 15 bin adet hijyen kiti ve 5 bin adet anne-bebek kiti tedarik etme sürecinde.
MEVCUT FON İHTİYACI 20 MİLYON DOLAR: Acil durum müdahalesi için tahsis edilen temel UNFPA fonları da dahil olmak üzere bağışçılardan, üreme sıhhati kitleri, hijyen kitleri, anne-bebek kitleri ve psikososyal takviye dahil olmak üzere hayat kurtaran CSÜS ve TCDŞ hizmetleri sağlayacak olan birinci süratli müdahale için 1,8 milyon ABD doları toplandı. UNFPA’in Türkiye’de sarsıntıdan etkilenen bölgelerde hayat kurtarıcı CSÜS ve TCDŞ müdahaleleri için mevcut fon ihtiyacı yaklaşık 20 milyon ABD doları. OCHA önderliğindeki Türkiye için BM Zelzele Daveti 16 Şubat’ta toplam 1 milyar ABD doları için başlatıldı. UNFPA’in fon başvurusu da bu davetin içerisinde bulunuyor. UNFPA, Türkiye’de ve/veya bölgede zelzeleden etkilenen bayan ve kız çocuklarına dayanak olmak isteyen kişisel ve özel bölüm bağışçılarına yönelik global ve ulusal bağış kampanyaları başlattı.”