TBMM Çocuk İstismarını Araştırma Komitesi, istismara müdahale ve riskleri ortadan kaldıracak düzenekleri kurmak için çocukları damgalamadan “Risk Haritası” çıkarılmasını istedi.
İsmaiağa cemaatine bağlı Hiranur Vakfı kurucusu Yusuf Ziya Gümüşel’in, kızı H.K.G’yi şimdi 6 yaşında “evlendirmesi” ve cinsel istismara maruz bırakması skandalının ortaya çıkmasının akabinde benzeri olayların tekrarlanmamasına yönelik önlemleri belirlemek hedefiyle kurulan “TBMM Çocuk İstismarını Araştırma Komisyonu”, aylarca süren çalışmaları sonrasında taslak raporunu tamamladı.
323 sayfalık raporda özetle şu tespit ve tahlil teklifleri sıralandı:
ERKEN İHTAR SİSTEMİ
Özellikle çocuğa karşı her türlü berbat muamele, erken yaşta evlilikler ile her türlü ihmal ve cinsel istismarın kabul edilemez olduğuna dair çocuğun tüm ekosistemini oluşturan kişi ve kesitler bilinçlendirilmeli. Bu bağlamda kamu spotu, seminer, tiyatro, stant üzere topluma yönelik eğitimsel, sanatsal ve kültürel etkinlikler teşvik edilmeli.
Zorunlu eğitim çağında olan öğrencilerin okul devamsızlığının önlenmesine yönelik önlemler artırılmalı ve nedenleri hakkında araştırmalar yaygınlaştırılmalı. Okul terki riski taşıyan çocukların tespitine yönelik erken ikaz sistemi kurulmalı.
GİZLİ OKUL KAYDI
Ailenin Korunması ve Bayana Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında hakkında saklılık kararı verilen yahut bayan konukevi hizmetinden yararlanan bayanların beraberindeki çocukların da gizliliklerinin korunarak okullara kaydının yapılmasına yönelik süreçlere ait vilayet ulusal eğitim müdürlükleri yöneticileri ve okul idarecilerine eğitim verilmeli, uygulamaların çocuğun mahremiyeti ve üstün faydası dikkate alınarak yapılması sağlanmalı.
Çocuk istismarına şahit olan bireylerin izleyecekleri yollara ait rehberler ve kamu spotu biçiminde görüntüler hazırlanmalı, çevrim içi ve yüz yüze ortamlar ile kamusal alanlardaki görünürlüğü ve ulaşılabilirliği artırılmalı.
Okul ve il/ilçe psikososyal müdahale hizmetleri takımı üyelerine yönelik süpervizyon eğitimleri oluşturulmalı.
Suça sürüklenmiş ya da istismar mağduru çocukların okula ahenk süreçlerinin sağlıklı bir halde yürütülebilmesi için okullarda rehabilitasyon ve ahenk programları hazırlanmalı.
RİSK HARİTASI
Çocuklara, istismar ve ihmal gerçekleşmeden müdahale etmek, riskleri bertaraf edecek ya da koruyacak sistemleri oluşturabilmek için risk haritalaması yapılmalı. Bu çalışma çocukların damgalanmasına neden olmaması için ferdî bilgilerin korunmasına itina gösterilerek yapılmalı.
ÇOCUK PERSONELLİĞİ ÖNLENMELİ
Çocuk işçiliğinin önlenmesine yönelik kontrol sistemleri faal kullanılmalı. Mevsimlik tarım emekçilerinin çocuklarının toplumsal hizmetlere erişimi için aktif önlemler alınmalı.
İstismar mağduru çocukların sıhhat muayenelerinde şiddet bulgularının tespiti ve belgelenmesi, isimli ünitelerle birlikte çalışma üzere süreçler erken müdahale ve muhafaza temelli tüm önlem çalışmalarında epeyce değerli. Bu kapsamdaki tüm çalışmaların tesir tahlillerinin yapılarak gerekli revizyon çalışmalarının acilen yapılması gereksinimi tespit edilmiştir. Çocuk İzlem Merkezlerinin “tek kapı” sistemi ile çalışmasına yönelik uygulamalar güçlendirilmelidir.
Çocukların terör örgütlerine eleman olarak temin edilmesi, cinsel istismarına yol açacak biçimde kandırılması, pornografik şov gereci olarak kullanılmasına sebebiyet verecek ortamların oluşmasının önlenmesine yönelik önlemler artırılmalı.
Pişmanlık sebebiyle teslim olan çocuklara yönelik rehabilitasyon çalışmaları yürütülmeli.
AİLELERE YAPTIRIM
Mükerrer olarak suça sürüklenen çocuklara yönelik spesifik müdahale programları zenginleştirilmeli, bu çocukların aileleri için yaptırımlar getirilmeli.
Ülke genelinde yıllık olarak çocuk hakkı, çocuğun korunması ile ihmal ve istismarın önlenmesine ait “İzleme ve Kıymetlendirme Komitesi Toplantısı” düzenlenmeli. Toplantı çıktıları siyaset ve strateji belirlemek üzere TBMM ve Cumhurbaşkanlığı’na sunulmalı. TBMM bünyesinde daimi bir “Çocuk Hakları Komisyonu” kurulmalı.
Çocuk ihmal ve istismarının önlenmesi gayesiyle kamu ve özel kurumlara bağlı pansiyon ve yurtların kontrolüne ait yıllık planlar oluşturulmalı, kontrol raporları kamuoyu ile paylaşılmalı.
H.K.G DAVASINDA AYRINTIYA GİRİLMEDİ
6 yaşında evlendirilen H.K.G’nin dava belgesindeki zımnilik kararı nedeniyle raporda, kurulun kurulmasına neden olaya ait rastgele bir ayrıntıya girilmedi ve resmi süreçlerin kronolojik sırayla anlatılmasıyla yetinildi.
DEPREMZEDE ÇOCUKLAR
Deprem, salgın üzere fevkalâde devirlerde çocuklar en savunmasız kümelerden biridir. Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) doğrultusunda çocuklara yönelik çalışmalarda, tüm kamu kurum ve kuruluşlarının uyumu güçlendirilmeli. Konutlarından başka düşen refakatsiz çocukların korunması ve çocukların kimlik tespit sürecinin hızlanmasına yönelik sistemler güçlendirilmeli. Afet sırasında bakım önlemi altına alınan çocukların ailelerine teslim edilmesi sürecine kadar korunması ve ailelerine ulaşılmasına/aileleriyle tekrar bir ortaya getirilmesine yönelik düzenekler oluşturulmalı.